Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) geride kaldı ve sınav kadar önemli bir süreç olan tercih dönemi başladı. Öğrenciler, bu süreçte geleceklerini belirleyecek seçimler yaparken bazen farkında olmadan yanlışlar yapabiliyor. Doğru tercih yapmak, sadece sıralama ya da puanla değil, bireyin hedefleri, ilgi alanları ve yaşam tercihiyle uyumlu bir planlama gerektiriyor. Bu yazıda, tercih döneminde sık yapılan 10 yaygın hatayı ve her biri için çözümleri ele alıyoruz. Bu bilgilerle daha bilinçli ve sağlıklı tercihler yapabilirsiniz.
1. Puan Üzerinden Tercih Yapmak
Birçok öğrenci, tercihini puanına göre yapar. Oysa asıl belirleyici faktör sıralamadır. Puanlar her yıl sınav zorluğuna göre değişebilir, sıralama ise genel başarının daha net bir göstergesidir. Bu nedenle, geçmiş yılların taban sıralamaları incelenmeli. Tercihlerinizi sıralamanıza göre yaparak daha gerçekçi bir liste oluşturabilirsiniz.
Çözüm: Tercih yaparken kesinlikle sıralamanıza göre hareket edin ve ilgili bölümlerin geçen yılki taban sıralamalarını dikkate alın.
2. Bölümü Tanımadan Tercih Etmek
Sadece bölüm ismine bakarak seçim yapmak ciddi bir hatadır. Bazı bölümlerin içeriği, ders yapısı ya da mezuniyet sonrası imkanları beklenenin dışında olabilir. Bu nedenle, her bölümün ders içeriği, akademik kadrosu ve mezunların çalışma alanları dikkatle incelenmelidir. Yapılan detaylı bir araştırma, yanlış tercihlerin önüne geçer. Böylece hem zaman hem de emek kaybının önüne geçilmiş olur.
Çözüm: Tercih etmeyi düşündüğünüz bölümleri detaylı araştırın. Mezunlarının hangi alanlarda çalıştığını öğrenin.
3. Kontenjan Değişimlerini Göz Ardı Etmek
Her yıl üniversite kontenjanlarında değişiklik olabilir. Bu değişimler, sıralamalarda oynamalara neden olur. Aynı bölüm, farklı yıllarda farklı sıralama aralıklarından öğrenci alabilir. Bu nedenle önceki yıllardaki kontenjan ve taban sıralama bilgileri bir arada incelenmelidir.
Çözüm: Tercih edeceğiniz bölümün önceki yıllardaki kontenjanlarını ve sıralama değişimlerini takip edin.
4. İlk Tercihlere Fazla Umut Bağlamak
Birçok öğrenci, ilk sıralara sadece hayalini kurduğu bölümleri yazar ve bu bölümler tutmazsa tercih listesinin alt kısmına özensiz davranır. Oysa ki tercih listesinin tamamı titizlikle hazırlanmalıdır. Yerleşememe riski, tercihlerin sadece birkaçına umut bağlandığında artar. Listenizi dengeli hazırlamak, riskleri azaltır. Hayal, gerçeklik ve garanti tercihler doğru bir oranda dağıtılmalıdır.
Çözüm: Tercih listenizi “ulaşılması zor – ulaşılabilir – garanti” şeklinde üç gruba ayırarak dengeli bir liste oluşturun.
5. Sıralama Aralığını Dar Tutmak
Bazı adaylar, sadece kendi sıralamasına yakın bölümleri yazarak riski artırır. Daha geniş bir yelpazede tercih yapmak, yerleşme şansını artırır. Listede esneklik, doğru yerleşme için çok kritiktir.
Çözüm: Sıralamanızın biraz üstü ile biraz altı arasında tercihler yapmanız ve arada geniş boşluklar bırakmamanız yerleşme şansınızı artırır.
6. Yaşam Şartlarını Göz Ardı Etmek
Üniversitenin bulunduğu şehir, öğrenci için çok önemlidir. Yaşam maliyetleri, barınma imkanları, sosyal olanaklar ve ulaşım gibi konular dikkatle incelenmeli. Çok sevilerek yazılan bir bölüm, yaşam koşulları uyumsuz olduğunda zorlayıcı olabilir. Tercih sürecinde sadece akademik değil, sosyal ve ekonomik faktörler de göz önüne alınmalıdır. Bu sayede hem uyum hem de başarı daha mümkün hale gelir.
Çözüm: Tercih ettiğiniz şehirleri araştırın. Yaşam koşullarının size uygun olup olmadığını gözden geçirin.
7. Aile ya da Çevre Baskısıyla Tercih Yapmak
Ailelerin ya da yakın çevrenin beklentisi, bazen öğrencilerin gerçek arzularını bastırmasına neden olur. Bu durum uzun vadede mutsuzluk ve uyumsuzluk getirebilir. Öğrenci, kendisini en iyi tanıyan kişidir ve seçimlerini bu bilinçle yapmalıdır. Kendi ilgi alanlarını ve yeteneklerini merkeze alarak tercih yapmak, hem akademik hem de mesleki başarıyı arttırır.
Çözüm: Tercih listenizi oluştururken kendi ilgi alanlarınıza, yeteneklerinize ve kariyer hedeflerinize odaklanın.
8. Taban Sıralamaya “Kesin” Gözle Bakmak
Bir bölümün taban sıralaması her yıl değişebilir. Sınavın zorluk derecesi, aday profili gibi etkenler bu sıralamayı etkiler.
Çözüm: Tercihlerinizi oluştururken esneklik payı bırakın.
9. Uzman Görüşü Almamak
Okul rehber öğretmenleri ya da tercih uzmanlarından destek almak bazen ihmal edilir. Oysa uzman gözüyle bakmak, fark edilmeyen detayları ortaya çıkarabilir. Tercihlerinizi uzman yardımıyla gözden geçirmek, hata payını azaltır. Güncel bilgiler ve önerilerle daha sağlıklı kararlar verilebilir. Danışmanlık desteği almak, uzun vadeli kazancınız olur.
Çözüm: Okul rehber öğretmenlerinden, üniversite tercih danışmanlarından ya da bu alanda uzman platformlardan destek alın.
10. Son Güne Bırakmak
Tercih listesi son güne bırakıldığında aceleyle hatalar yapılabilir. Sistemsel sorunlar ya da zaman baskısı, tercihlerin yanlış girilmesine neden olabilir. Hazırlıklı olmak ve listenizi önceden oluşturmak, süreci daha sağlıklı yönetmenizi sağlar. Tercih sistemi açıldığı andan itibaren araştırmaya başlayın.
Çözüm: Tercih süreci başlar başlamaz araştırmalara başlayın ve listenizi önceden hazırlayın.
Edunette ile Hedeflerinize Ulaşın
Edunette öğrencilere sınavdan sonra da rehberlik sunar. Birebir online özel ders sistemimiz sayesinde öğrenciler, eksik oldukları alanlarda destek alabilir, tercih döneminde uzman görüşleriyle daha bilinçli kararlar verebilir. Edunette, eğitimi sadece ders içeriğiyle sınırlamayan, geleceği planlamaya yardımcı olan bir yol arkadaştır.
